- 27/01/2025
- 118
- нет
Култуура эйгэлээх уран тарбахтаах иистэнньэҥ, хомоҕой тыллаах хоһоонньут, дэгиттэр киһи – Полина Егоровна Ноговицына





Чурапчы улууһун Сылаҥ нэһилиэгин айар куттаах дьоннорун ааттарыгар сэмэйдик үктэнэн киирбит, хомоҕой тыллаах хоһооннорунан ааҕааччылары сэргэхсиппит Полина Ноговицына 1960 сыллаахха тохсунньу 27 күнүгэр холкуостаах дьиэ кэргэҥҥэ – Мария Сергеевна уонна Егор Алексеевич Ноговицыннарга улахан кыыстара күн сирин көрбүтэ. Полина оҕо сааһа кыһынын дэриэбинэҕэ, сайынын сайылыкка ааспыта. Оскуолаҕа үөрэнэр сылларыгар саха тылын уруогун олуһун кэтэһэрэ. Үлэ уруогар пластилинынан саалаах булчута оҥорон учууталтан хайҕаммыта. Бу барыта инники арыллар олоҕун аргыстара буолбуттар. 1978 с. оскуоланы ситиһиилээхтик бүтэрбитэ. Ол кэмҥэ олох ирдэбилинэн “Оскуола-производство-үрдүк үөрэх” диэн девиһынан Улахан Күөл учаастагар сүөһү көрүүтүгэр үлэлии тахсыбыттара. Эдэркээн үлэһит Полина Ноговицына үлэҕэ бастыҥ буолбута: “Коммунистическай үлэ ударнига”, “Социалистическай үлэ кыайыылааҕа” үрдүк знактары ылар киирбиини ситиспитэ.
1983 с. Дьокуускай куоракка культурнай-сырдатар училищеҕа режиссерскай отделенияҕа тургутуу бөҕөтүн ааһан, буһан-хатан туттарсан, сырдык үөрэх аартыгар үктэнэр. Полина үөрэҕин чэпчэкитик ылынан, сөбүлүүр идэтин билэн-көрөн барбыта, үөрэммитэ, сайдыбыта. 1983 с. үөрэҕин ситиһиилээхтик бүтэрэн төрөөбүт дойдутугар үлэлии кэлэр, Бэрэ учаастагар кулууп сэбиэдиссэйинэн ананар. Бу күнтэн айымньылаах үлэ саҕаланар. Нэһилиэк дьонугар саҥа сүүрээннэри киллэрэн, эдэр ыччаты, олохтоохтору түмэн, үтүмэн элбэх куонкурустары, спектакллары, кэнсиэрдэри туруорар, гастролларга сылдьаллар. Ити курдук 6 сыл биллибэккэ ааһар. Дойдуга ыһыллыы кэмэ саҕаланар…
Полина төрүппүттэрэ туруу үлэһит дьон, аҕалара Егор Алексеевич чемпион-суоппар, оҕолорун түмэ тардан бааһынай хаһаайыстыба тэринэн сүөһү-сылгы ииттинэн саҥалыы дьаһанан олорон бараллар. Манна төһүү күүс улахан кыыстара Полина буолар. Кулууп үлэтиттэн тохтоон, сүөһү көрүүтүгэр, төрүт саха дьарыгар дьонун кытта үлэлиир. Ноговицыннар дьиэ кэргэн олоҕо мындырдык сахалыы өйүнэн-санаанана салайтаран таһаарыылаах үлэлээн оҕолорун, сиэннэрин саха олоҕор иитэн быр-бааччы олороллор.
Полина төһө да кулууп үлэтиттэн бардар, уус-уран самодеятельность диэнтэн тэйбэккэ, бириэмэ буллар эрэ кулуубугар тиийэн күүс-көмө буолар, спектаклларга оонньуур, онтон дуоһуйан, астынан кэлэр. Көрөөччүгэ умнуллубат оруоллары бэлэхтээбит ураты талааннаах кыыс айар баҕата хоһоон суруйуутугар сирдээн аҕалар.
Полина Егоровна 2009 с. Дьокуускай куоракка “Көмүлүөк” духуобунай киинигэр Максимова Клавдия Ильинична-Сайыына тэрийбит уһуйааныгар сылдьыаҕыттан хоһоон суруйуутунан умсугуйар. Ол түмүгэ “Көмүлүөк сылама” диэн хоһооннорун түмпүн кинигэтэ 2014 с. тахсар.
Полина ийэтэ туоһунан тигиигэ Саха Республикатын норуотун маастара Мария Сергеевна Ноговицына, оҥоһуктара үгүс улахан таһымнаах быыстапкаларга турбуттара, дьон үрдүк биһирэбилин ылбыттар. Ийэтин аттыгар олоро түһэн иискэ дьоҕурдаах кыыс тэҥҥэ оҥорсон, үөрэнэр, ылынар. Иллэҥ кэмигэр сиэлинэн, кылынан араас оҥоһуктары, туоһунан араас кэрэ көстүүлээх хартыыналары, сувенирдары оҥорон чугас дьонугар, дьүөгэлэригэр, аймахтарыгар бэлэхтээн үөрдэр.
Бу курдук саха биир Далбар Хотуна, дьон кэпсээнигэр сылдьар талааннаах, үлэһит дьиэ кэргэн улахан кыыстара Полина Егоровна үлэтинэн, талаанынан, дьоҕурунан барыны бары сатыыр, дьоҥҥо истиҥ сыһыанынан кэрэхсэнэр, күн бүгүн ыччаттарга холобур буолан саха ыалын сиэринэн сүөһүтүн-аһын көрө, арыы таптайа, хоһооннорун сааһылаан сурукка тиһэ, сценаҕа оонньуур оруолларынан биир дойдулаахтарын үөрдэ олорор.
Убаастабыллаах Полина Егоровна, 65 сааскар – дьоһун сааскар үгүс ситиһиилээх, кэрэ бэйэҥ өссө киэркэйэн тиийэн кэллиҥ! Олохтон үөрүүнү эрэ ылына, оҕолор, сиэннэр мичээрдэриттэн дьоллоно уһуннук олоруоҥ, айыаҥ-тутуоҥ, үөрэммит идэҕин толорон сценаҕа өссө да тахсыаҥ, оонньуоҥ турдаҕа! Эн айар талааныҥ өссө да арылыннын, хомоҕой хоһоонноруҥ субуллан тахсан истиннэр, куруутун үөрэ-көтө сырыт, чугас дьонуҥ тапталынан кынаттана уһуннук дьоллоохтук олор!
Комментарий читателей статьи "Култуура эйгэлээх уран тарбахтаах иистэнньэҥ, хомоҕой тыллаах хоһоонньут, дэгиттэр киһи – Полина Егоровна Ноговицына"